Εθνικό ΘέατροΕθνικό Θέατρο

Ο πρίγκιπας και ο φτωχός | Γνωρίστε το έργο, τον συγγραφέα και την παράσταση πριν την προβολή! [«Mένουμε σπίτι» με τον Πολιτισμό]

23.4.2020

Ο Μαρκ Τουαίην έγραψε τον Πρίγκιπα και τον φτωχό το 1881 έχοντας ήδη ταξιδέψει στην Ευρώπη και έχοντας μελετήσει την ιστορία της Αγγλίας και της Γαλλίας. Με αφορμή μια εμπνευσμένη σύμπτωση και μια φαινομενικά διασκεδαστική ιστορία, ο συγγραφέας επιχειρεί να παρουσιάσει τις σχέσεις ανάμεσα στις κοινωνικές τάξεις στην Αγγλία του 16ου αιώνα καυτηριάζοντας την κοινωνική υποκρισία και την αδικία.

Ο Εδουάρδος και ο Τομ έχουν ακριβώς την ίδια ηλικία και μοιάζουν πολύ στην εμφάνιση. Ο ένας όμως είναι γιος ενός ζητιάνου και απατεώνα, ντυμένος με κουρέλια, και ζει στα Παλιά Σφαγεία κι ο άλλος είναι ο κληρονόμος του θρόνου της Αγγλίας, μεγαλωμένος στα πλούτη και την πολυτέλεια. Όταν η τύχη τούς φέρνει κοντά, ο Τομ και ο Εδουάρδος αλλάζουν ρούχα για πλάκα, αλλά καταλήγουν ύστερα από μια τρομερή παρεξήγηση να ζουν ο ένας στον κόσμο του άλλου. Ο Τομ μαθαίνει πώς είναι να ζει κανείς στην τρέλα και το ψέμα της βασιλικής αυλής και ο Εδουάρδος πώς να επιβιώνει μέσα στη άγρια φτώχια και ανέχεια των κατώτερων κοινωνικών τάξεων της Αγγλίας του 16ου αιώνα.

Ο πρίγκιπας και ο φτωχός τοποθετείται το 1546 όταν Βασιλιάς της Αγγλίας ήταν ο Ερρίκος ο Η΄, ο οποίος έγινε διάσημος γιατί παντρεύτηκε έξι γυναίκες στην προσπάθειά του να αποκτήσει αγόρι για διάδοχο του θρόνου. Στην αρχή ο Ερρίκος ήταν πολύ δημοφιλής βασιλιάς, στην πορεία όμως άλλαξε και έγινε αλαζόνας και τυραννικός. Ο πατέρας του Ερρίκου άφησε τα οικονομικά της Αγγλίας σε καλή κατάσταση, ωστόσο τα έξοδα του Ερρίκου για να διατηρήσει την πολυτέλεια της Αυλής και οι συνεχείς πόλεμοι κατέστρεψαν την οικονομία της χώρας. Οι τιμές ανέβαιναν συνέχεια και ο λαός ζούσε σε συνθήκες φτώχειας και εξαθλίωσης. Οι άνθρωποι στην Αγγλία εκείνη την εποχή δεν θεωρούνταν πολίτες αλλά υπηρέτες του θρόνου. Είχαν ελάχιστα δικαιώματα. Οι κατηγορούμενοι στα δικαστήρια δεν είχαν δικαίωμα να υπερασπιστούν τον εαυτό τους και οι δίκες διαρκούσαν το πολύ δέκα λεπτά. Αν κάποιος έκλεβε κάτι αξίας πάνω από λίγα σελίνια, τότε ο δικαστής μπορούσε να τον καταδικάσει σε θάνατο. Ο Ερρίκος πέθανε το 1547 και στο θρόνο ανέβηκε ο εννιάχρονος γιος του Εδουάρδος, ο πρίγκιπας της ιστορίας μας.

 

Ποιος ήταν ο Μαρκ Τουαίην;

Ο Σάμιουελ Λάνγκχορν Κλέμενς –όπως ήταν το πραγματικό όνομα του Μαρκ Τουαίην– γεννήθηκε στις 30 Νοεμβρίου 1835 στην πολιτεία Μιζούρι των ΗΠΑ. Όπως και τα περισσότερα παιδιά της εποχής του, πήγε σχολείο για πολύ λίγα χρόνια. Το 1847, στα 12 του, μετά και το θάνατο του πατέρα του, ξεκίνησε να εργάζεται ως μαθητευόμενος σε τυπογραφείο. Λίγο καιρό αργότερα, δουλεύοντας στην εφημερίδα του μεγαλύτερου αδελφού του, δημοσίευσε τα πρώτα δικά του χιουμοριστικά κείμενα. Ταξίδεψε στη Νέα Υόρκη και στη Φιλαδέλφεια δουλεύοντας ως τυπογράφος και όταν το 1857 επέστρεψε από τα ταξίδια του αποφάσισε να γίνει οδηγός σε ποταμόπλοια στη Νέα Ορλεάνη. Μάλιστα από τη φράση μέτρησης των αβαθών του ποταμού ο συγγραφέας πήρε και το ψευδώνυμό του: «μαρκ τουέιν» (mark twain) είναι μια έκφραση των βυθομετρητών που συνόδευαν πάντα τα ποταμόπλοια στα ταξίδια τους. Η φωνή τους ακουγόταν κάθε τόσο να λέει: «Μαρκάρισε μισό», «μαρκάρισε ένα» κ.λπ. «Μαρκ τουέιν» θα πει «μαρκάρισε δύο βάθη», το οποίο είναι και το ασφαλές βάθος για ένα ποταμόπλοιο.

Όταν το 1861 ξέσπασε ο Εμφύλιος Πόλεμος, ο Τουαίην κατατάχτηκε στο στρατό. Μόλις δύο εβδομάδες μετά παραιτήθηκε και ταξίδεψε στη Νεβάδα αναζητώντας χρυσό. Σαν χρυσοθήρας απέτυχε, ξεκίνησε όμως να συνεργάζεται με διάφορες εφημερίδες. Το όνομά του άρχισε να γίνεται γνωστό με τη δημοσίευση του «Ο περίφημος άλτης βάτραχος της Καλαβέρας» το 1865, που τυπώθηκε αρκετές φορές και μεταφράστηκε σε ξένες γλώσσες. Ανήσυχο πνεύμα ο Τουαίην ήθελε ξανά να ταξιδέψει και έτσι έφυγε για την Ευρώπη. Τα γράμματά του σε εφημερίδες του Σαν Φρανσίσκο και της Νέας Υόρκης κατά τη διάρκεια του ταξιδιού του εκδόθηκαν συγκεντρωμένα στο Innocents Abroad («Οι αθώοι ταξιδεύουν») το 1869.

Όταν επέστρεψε στην Αμερική ήταν ήδη διάσημος. Παντρεύτηκε την Ολίβια Λάνγκντον με την οποία απέκτησε τέσσερα παιδιά. Τα επόμενα είκοσι χρόνια ήταν τα πιο παραγωγικά του Μαρκ Τουαίην, διάστημα στο οποίο έγραψε τα πιο γνωστά και επιτυχημένα του έργα. Ανάμεσα στα πιο διάσημα βιβλία του είναι Οι περιπέτειες του Τομ Σόγιερ (1876), O πρίγκιπας και ο φτωχός (1881) και Οι περιπέτειες του Χάκλμπερρυ Φιν (1884). Πέθανε στις 23 Απριλίου 1910.

Μαρία Καρανάνου,
Υπεύθυνη Εκδόσεων

[Για το βιογραφικό του Μαρκ Τουαίν αντλήθηκαν στοιχεία από το marktwainhouse.org/]

 

Για την παράσταση….

Η πρώτη διασκευή του Πρίγκιπα και του φτωχού για τη θεατρική σκηνή έγινε πολύ νωρίς – όσο ακόμα ζούσε ο Μαρκ Τουαίην –  ενώ το έργο έχει διασκευαστεί πολλές φορές και για το θέατρο αλλά και για τον κινηματογράφο και την τηλεόραση. Το έργο παρουσιάστηκε για πρώτη φορά στο Μικρό Εθνικό, την παιδική σκηνή του Εθνικού Θεάτρου, την περίοδο 2018-2019 σε διασκευή της Τζέμα Κένεντι και σκηνοθεσία της Σοφίας  Βγενοπούλου.

 

Σοφία Βγενοπούλου (σκηνοθεσία): Μας πιάσανε στα πράσα

Ένα μπουλούκι θεατρίνων προσπαθεί να στήσει με τα λιτά μέσα του μια παράσταση. Τους πιάνουμε στα πράσα. Είναι έτοιμοι; Τα έχουν όλα; Θα δείξει... Πάντως έχουν κέφι, έμπνευση και πολλή αγάπη για την ιστορία που πρόκειται να πουν και για το κοινό τους.

Τα παιδιά ισορροπούν ανάμεσα σε δύο κόσμους. Ο ένας είναι ο «πραγματικός» δικός μας κόσμος, που ορίζεται από την ωμή αλήθεια της παντοδυναμίας των ενηλίκων πάνω τους αλλά και από τη δική τους ανάγκη για εμάς, τους δυνατούς, τους «μεγάλους», τους παντογνώστες. Ο άλλος είναι ο κόσμος της φαντασίας, μέσα στον οποίο νιώθουν τα ίδια παντοδύναμα, ένα κατάλοιπο της βρεφικής τους σύλληψης για την πραγματικότητα. Εκεί όπου τα όνειρά τους εκπληρώνονται άμα τη γενέσει. Εκεί που είναι πρίγκιπες στο δικό τους βασίλειο της ονειροπόλησης. Για τα παιδιά είναι απόλυτα φυσιολογικό να υπάρχουν ταυτόχρονα σ’ αυτούς τους δύο κόσμους. Αυτή η συνύπαρξη είναι που τα κάνει πλάσματα σοφά, πλάσματα εκ φύσεως πολιτικοποιημένα, δίκαια, αλληλέγγυα και συμπονετικά... μάλλον πλάσματα καλύτερα από εμάς.

Ο πρίγκιπας και ο φτωχός έχει αγαπηθεί τόσο πολύ όλα αυτά τα χρόνια γιατί πρόκειται για μια αριστουργηματική αλληγορία για τις ανθρώπινες σχέσεις, την εξουσία, τη δικαιοσύνη και την αλληλεγγύη. Την αγαπήσαμε κι εμείς αυτή την ιστορία. Και «κατασκευάσαμε» επί σκηνής δύο παράλληλους κόσμους, σε συνεχή διάλογο μεταξύ τους, που συναντιούνται, συγκρούονται και –ακριβώς όπως και οι παράλληλοι κόσμοι των παιδιών μας– αναζητούν τρόπο να συμπορευτούν και να συνυπάρξουν. Και το καταφέρνουν χάρη στην αστείρευτη επινοητικότητα με την οποία είναι προικισμένος ο άνθρωπος από τη γέννησή του, ακόμα κι αν στην πορεία την ξεχνά.

Η ζωή και ο παλμός στην παράστασή μας γεννιούνται από τον ηθοποιό. Με εργαλείο την αφήγηση και με τα ζωντανά σώματα των ηθοποιών διεκδικούμε τη φαντασία των παιδιών και τη συνενοχή τους για να γεφυρώσουμε το «εδώ και τώρα εμείς» με το «τότε και εκεί εκείνοι»· για να πιστέψουμε όλοι μαζί σε αυτό που γεννιέται αυτοστιγμεί στη σκηνή, να κάνουμε το ανύπαρκτο υπαρκτό και να γιορτάσουμε την ανθρώπινη δυνατότητα να φανταζόμαστε και να δημιουργούμε από κοινού.

Τελευταία ενημέρωση: 24/04/2020

Η ιστοσελίδα χρησιμοποιεί cookies για την ευκολία της περιήγησης, την εξατομίκευση του περιεχομένου και διαφημίσεων και την ανάλυση της επισκεψιμότητας μας.
Δείτε τους ανανεωμένους όρους χρήσης για την προστασία δεδομένων και τα cookies.

Cookies